Παγκόσμια ημέρα για τη μηδενική ανοχή στον ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή)
Σύμφωνα με τον Παγκόμιο Οργανισμό Υγείας, στις 28 υποσαχάριες χώρες της Αφρικής και της Μέσης Ανατολής, όπου και εφαρμόζεται η πρακτική του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή), 130 εκατομμύρια κοριτσιών και γυναικών έχουν πέσει θύματα αυτής της πρακτικής.
Κάθε μέρα 6 χιλιάδες κορίτσια από 4 εώς 10 ετών ακρωτηριάζονται, σύμφωνα με στοιχεία της Unicef, αν και η πρακτική ποικίλλει πολύ από χώρα σε χώρα. Παρόλο που από τα τέλη της δεκαετίας του ΄80 άρχισε σταδιακά η απαγόρευση της σε πολλά από αυτά τα κράτη, σήμερα συνεχίζει να είναι μία διαδεδομένη πρακτική που ενέχει υψηλό κίνδυνο για την σωματική και ψυχική υγεία για τα κορίτσια και τις γυναίκες που την υφίστανται.
Με τον ακρωτηριασμό, η γυναίκα καταβάλλεται και βλέπει αλλοιωμένη την σεξουαλικότητά της με σκληρό τρόπο. Αποτελεί ξεκάθαρη παραβίαση των βασικών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Παρ’όλα αυτά στις χώρες που ακολουθείται αυτή η πρακτική θεωρείται ότι αφορά στον πολιτισμό τους και ότι είναι μέρος της παράδοσης, η οποία πρέπει να είναι σεβαστή.
Η παρουσία, στην Ισπανία, αφρικανικών οικογενειών, που προέρχονται από διαφορετικές κουλτούρες έχει φέρει στην επιφάνεια την ανάγκη να αναπτυχθούν στρατηγικές για την πρόληψή της. Πολλοί θα θυμούνται την δικαστική απόφαση στο Αλκανίθ για ένα ζευγάρι από την Καμπότζη που ακρωτηρίασε τα γεννητικά όργανα της κόρης του. Η άλλη όψη του νομίσματος είναι η Αϊσάτου, η Φατίμα, η Ισάτου και η Μπάι: γυναίκες από την Αφρική, που εργάζονται ως μεσολαβητές σ’ένα πρόγραμμα πρόληψης του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων, το οποίο υποστηρίζουμε (οι Ισπανοί Γιατροί του Κόσμου) στις περιοχές: Αραγκόν, Καταλονία και Ναβάρα (της Ισπανίας).
Οι γυναίκες μεσολαβητές από την Αφρική είναι «κλειδιά» για την πρόσβαση στις οικογένειες και για να διαψευσθούν σιγά σιγά οι μύθοι που έχουν δημιουργηθεί μέσα από την παράδοση του ακρωτηριασμού. Πρώτα απ΄όλα η δουλειά τους είναι σημαντική για να πετύχουν να αποφεύγεται να γίνονται ακρωτηριασμοί στις κόρες των οικογενειών που ταξιδεύουν όσο διαμείνουν στις χώρες καταγωγής τους.
Ο ακρωτηριασμός θεωρείται αποτελεσματικός για τις κόρες τους και τον εκλαμβάνουν ως συνδετικό κρίκο με την κοινωνική και πολιτιστική τους ταυτότητα. Στην κοινωνία τους λέγεται: «οι κόρες σας δε θα παντρευτούν», «δε θα είναι μία καλή γυναίκα και δε θα έχει μέλλον»…Το βάρος της κοινωνικής πίεσης και η αντιπαράθεση με τις οικογένειες στις χώρες καταγωγής συνεχίζει να υπάρχει.
Για να αντιμετωπιστούν αυτές οι καταστάσεις, οι γυναίκες μεσολαβητές δεσμεύουν την κάθε οικογένεια με μία συμφωνία, ώστε όταν πάνε να ταξιδέψουν στη χώρα τους, να προστατεύσουν τις κόρες τους καθώς και να μιλήσουν με τους συγγενείς τους για ζήτημα.
Δεύτερον, αυτές οι γυναίκες βλέπουν τις συνέπειες που είχε ο ακρωτηριασμός γεννητικών οργάνων στην υγεία των μητέρων που τον έχουν υποστεί με σκοπό να αρχίσουν να αμφισβητούν την πιθανότητα να το κάνουν στις κόρες τους. Τέλος, με τη βοηθεία των εμπλεκομένων φορέων στο πρόγραμμα, προωθείται η αποσύνδεση της θρησκείας από τον ακρωτηριασμό γυναικείων γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή), τον οποίο το Κοράνι δεν περιέχει. Αυτό το πρωτοπόρο σχέδιο στην Ισπανία άξιζε την αναγνώριση από το Υπουργείο Υγείας και μέσα από αυτή αναγνωρίστηκε και η δουλειά αυτών των γενναίων και τολμηρών γυναικών που λένε «φτάνει πια» και βοηθούν πολλές άλλες να αλλάξουν κάτι που έπρεπε να μη συμβαίνει εξαρχής.
Η δουλειά μας στην πρόληψη του ακρωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή)
Στους Γιατρούς του Κόσμου (Ισπανίας) εργαζόμαστε πάνω σε αυτό το ζήτημα από το 2004, οπότε και ξεκίνησε η δουλειά μας στην Καταλονία και στο Αραγκόν. Το 2008 τη συνεχίσαμε με την προώθηση του προγράμματος στη Ναβάρα. Θεωρούμε ότι αξίζει η δουλειά της πληροφόρησης, της οργάνωσης και της ευαισθητοποίησης, τόσο στις κοινωνίες που έχουν επηρεαστεί άμεσα, όσο και στους επαγγελματίες της υγείας που δουλεύουν με τους μετανάστες.
Από αυτή την άποψη, βασίζουμε τη δουλειά μας στην πληροφόρηση και στην ευαισθητοποίηση του αφρικανικού πληθυσμού, που βρίσκεται στη Ναβάρα, στο Άραγκον και στην Καταλονία, έτσι όπως και στην οργάνωση των ατόμων που δουλεύουν στους τομείς υγείας και εκπαίδευσης. Αυτές οι κινήσεις βοηθάνε ώστε να ανιχνεύονται περιπτώσεις ακτωτηριασμού γυναικείων γεννητικών οργάνων (κλειτοριδεκτομή) και ώστε να θεραπεύονται οι πιθανές επιπλοκές στην υγεία και στην ψυχολογία προερχόμενες από αυτή την πρακτική. Επίσης, το πρόγραμμα δίνει τη δυνατότητα να ανιχνεύονται περιπτώσεις μικρών κοριτσιών που μπορεί να αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να πέσουν θύματα αυτής της πρακτικής.
